“ဘာသာစကားတိ ေပ်ာက္ကြယ္လားနိန္ရျခင္း”

• ခိုင္ေအာင္ေအာင္

  
  
  ကုလသမဂၢဌါနခြဲတခုျဖစ္ေတ ယိုင္ေက်းမွဳထိန္းသိမ္းေရ ေအဂ်င္စီ ယူနက္စကို (UNESCO) အဖြဲ႔က ကမၻာမွာ ေျပာဆိုသုံးစြဲနိန္ကတ္ေတ ဘာသာစကားေပါင္း ေျခာက္ေထာင္ထဲက သုံးပုံတပုံစြာ မ်ိဳးတုံးဆိတ္သုဥ္း ေပ်ာက္ကြယ္ လားဖို႔ အႏၱရာယ္နန္႔ ရင္ဆိုင္နိန္ကတ္ရေရလို႔ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုလိုက္ပါေရ။ ေဒပိုင္ အျခိမ္းေျခာက္ခံနိန္ရေရ ဘာသာ စကားႏွစ္ေထာင္ကို မေပ်ာက္ပ်က္လားေအာင္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ အစိုးရပိုင္းဆိုင္ရာ တာ၀န္ယူလုပ္ေဆာင္မွဳတိ ဟိဖို႔လိုအပ္ေတပိုင္ လူတိကေလ့သူရုိ ႔ဘာသာစကားတည္တံ့က်န္နိန္စီဖို႔ “ကိုယ့္ရုိ ႔စကားကို ကိုယ္ရုိ ႔ေျပာကတ္ျခင္း” ကိုတန္ဖိုးထားဂုဏ္ယူကတ္ဖို႔ ေအယူနက္စကိုအဖြဲ႔ခ်ဴပ္က တိုက္တြန္းလိုက္ပါေရ။
  
  ဘာသာစကားတခုနိဂုံးခ်ဴပ္သီဆုံးလားတိုင္း တန္ဖိုးမျဖတ္ႏိုင္ေရ ဓေလ့ထုံးတမ္းစိုင္လာယိုင္ေက်းမွဳအမြီအႏွစ္တိ မ်ိဳးဆက္တိနန္႔ ရင္းပနာ စုေဆာင္းထိန္းသိမ္းလာကတ္ေတ အသိပညာ ကဗ်ာစာပီဂီတ သမိုင္းရုိးရာ ဂႏၱ၀င္အႏုပညာ လက္ရာေကာင္းတိ အားလုံးဆုံးရွုံးလားကတ္ရေရ လို႔ ေဒအဖြဲ႔ၾကီးက ေထာက္ျပ ေျပာဆိုပါသိမ့္ေရ။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္မွာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ အလက္စကားျပည္နယ္၏မူရင္းဘာသာစကားကိုေျပာတတ္ေတ ေနာက္ဆုံးတေယာက္တည္းရာ က်န္ေရ အသက္ ၈၉ ႏွစ္ ၀ါၾကီးမ အီးယာခ္ (Eyak) ကြယ္လြန္လားေရခါ ဘာသာစကားလည္း ကပ္ပါလားခရပါေရ။
  
  ဘာသာေဗဒပညာသွ်င္အမ်ားစုက အဂုလက္ဟိ ကမၻာ့ရြာထဲက ဘာသာစကား ေျခာက္ေထာင္မွာ အနည္းဆုံးတ၀က္ ေလာက္က သကၠရာဇ္ ၂၀၅၀ မွာ ေပ်ာက္ကြယ္သီဆုံးလားႏိုင္ေရလို႔ ခန္႔မွန္းထားကတ္ပါေရ။ ဘာသာစကားတိ မ်ိဳးတုံး ေပ်ာက္ကြယ္ျခင္းေရ အယင္ခါထက္ႏွစ္ဆျမင့္ပါလတ္ပနာ ေအပုံစံအတိုင္းရွိဆက္ျပီးေကလားနိန္ေက အနာဂတ္ကမၻာ မွာ တစ္ဒါဇင္ႏွစ္ဒါဇင္ေလာက္ဘာသာစကားတိကရာ လႊမ္းမိုးခ်ဴပ္ကိုင္ထားနိန္လီဖို႔လို႔ သုံးသပ္ကတ္ပါေရ။ ေအခ်င့္ ထက္ဆိုးေရ ပ်က္စီးဆုံးရွုံးမွဳႏွဳန္းျမင့္တက္လာျခင္းတိ ျဖစ္လာႏိုင္ပနာ ၉၀ ရာခုိင္ႏွဳန္းေလာက္ ဘာသာစကားတိ သကၠရာဇ္ ၂၁၀၀ မွာ မ်ိဳးျပဳန္းလားျခင္းတိ ျဖစ္လာႏိုင္ေရ လို႔ အၾကံျပဳေထာက္ျပေရ ဘာသာေဗဒပညာသွ်င္တိေလ့ ဟိပါသိမ့္ေရ။ ေဒပိုင္ ၾကဳံတြိလာႏိုင္ေရ ဘာသာစကားတိေပ်ာက္ကြယ္လားနိန္ျခင္း အေျခအေနဆိုးကို တမ်ိဳးတဖုံျဖစ္ လားေအာင္ေျပာင္းလဲလာစီဖို ့ လိမ္မာျပီးေက ဥာဏ္အေျမာ္အျမင္ၾကီးေရ သူရုိ ႔ဘာသာစကားေပ်ာက္ပ်က္လားဖို႔စြာကို စိုးရိမ္ေရ လူမ်ိဳးတိက အဂုအခ်ိန္ကပင္စပနာ ကိုယ္ပိုင္ဘာသာစကားကို က်ယ္က်ယ္ျပန္ ့ျပန္ ့ေျပာဆိုသုံးစြဲျခင္းတိ ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ ေရွာက္ဖြံ ့ျဖိဳးတိုးတက္လာေအာင္လုပ္ျခင္းတိကို ေဆာင္ရြက္လားျပီးေက အေကာင္းဆုံးအေျဖရွာလား ႏိုင္ေရ ကိုယ္ရုိ ့ ဘာသာစကားအႏၱရာယ္က်ေရာက္နိန္ျခင္းက ကာကြယ္လားသင့္ေရ လို႔ ပညာသွ်င္တိက တိုက္တြန္း ထားပါေရ။
  
  ခိုင္မာသန္စြမ္းေရ ဘာသာစကားတခုကို အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုရဖို ့ဆိုေက စကားေျပာေရလူသစ္တိ စိုင္ဆက္မျပတ္ရဟိ နိန္ျခင္းပင္ ျဖစ္ပါေရ။ လက္ဟိလူၾကီးတိ ဇာေလာက္ပင္ ယင္းဘာသာစကားကို သုံးနိန္ကတ္ပတ္စီ ေဒဘာသာ စကားကို လက္ဆင့္ကမ္းပီးလားဖို ့ မ်ိဳးဆက္သစ္တိ မဟိေက ေဒဘာသာစကား၏ကံၾကမၼာစြာ ေမွးမွိန္ပနာ အေရာင္ ႏြမ္းလားဖို ့စြာ က်ိန္းသီနိန္ပါေရ။ ႏွစ္ေပါင္းေထာင္နန္ ့ခ်ီျပီးေက ဘာသာစကားတခုတည္တံ့လာေကေလ့ ေဒနိန္ ့ကာလ မွာ အေခ်သူငယ္တိက ေဒဘာသာစကားသင္ယူျခင္းကို ရပ္ပစ္လိုက္စြာနန္ ့ ေအဘာသာစကားနိဂုံးခ်ဴပ္လားဖို ့စြာပါ ဗ်ာလ္။
  
  လူမ်ိဳးတမ်ိဳးျဖစ္ျခင္း၏ဂုဏ္အဂၤါလကၡဏာရပ္ဖြံ ့ျဖိဳးတိုးတက္လာျခင္းနန္ ့ ယိုင္ေက်းမွဳထြန္းကားလာျခင္းတိကို ဘာသာစကားကရာ ပုံေဖာ္ပီးႏိုင္ပါေရ။ လူမ်ိဳးတမ်ိဳးအဆင့္ဟိျခင္းကို ဘာသာစကားနန္ ့ရာ တိုင္းတာႏိုင္ပါေရ။ ဘာသာ စကားေပ်ာက္ကြယ္လားစြာနန္႔ လူမ်ိဳးတမ်ိဳးျဖစ္ျခင္း၏အႏွစ္သာရတည္တံ့ရွင္သန္ျခင္းတိလည္းနိဂုံးခ်ဴပ္လားႏိုင္ပါေရ။
  
  ဘာသာစကားတခု လူမ်ိဳးတမ်ိဳး၏ပင္မသုံး ရုံးသုံးအေနအထားက ေပ်ာက္ကြယ္လားျပီးခါမွ ယင္းလူမ်ိဳး၏ကိုယ္ထူ ကိုယ္ထ ထိန္းသိမ္းမွဳနန္ ့ ျပန္ျပီးေက ႏိုင္ငံသုံးဘာသာစကားအျဖစ္ အသက္၀င္လာစြာတိေလ့ ဟိပါသိမ့္ေရ။ ျပန္ရွင္ ပါလတ္ေတ ဘာသာစကားတခုက အဂုအစၥေရးႏိုင္ငံသားဂ်ဴးလူမ်ိဳးတိ ေျပာဆိုသုံးစြဲနိန္ကတ္ေတ ေခတ္သစ္ ဟီဘရူး (Hebrew) ဘာသာစကားပင္ ျဖစ္ပါေရ။ ေဒဘာသာစကားက ရာစုနန္ ့ခ်ီပနာ လူမ်ိဳးသုံးႏိုင္ငံသုံးဘာသာစကား အဆင့္က ေပ်ာက္ကြယ္လားျပီးေက ဘာသာေရးနန္ ့ ပညာရပ္ဆိုင္ရာ ဘာသာစကားအျဖစ္ က်န္ဟိနိန္ခပါေရ။ ယေက ေလ့ လားေရနိန္ရာ ေရာက္ေတအရပ္နန္ ့နိန္ထိုင္ေရ တိုင္းျပည္ႏိုင္ငံတိုင္းမွာ ဂ်ဴးလူမ်ိဳးအသိုင္းအ၀ိုင္းတိက သူရုိ ့ ဘာသာ စကားကို မေပ်ာက္ပ်က္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္လားျပီးေက ၁၉ ရာစုေႏွာင္းပိုင္းမွာ ေဒ ဟီဘရူးဘာသာကို အယ္လီဇာ ဘမ္ ေယဟူဒါ (Eliezer Ben-Yehuda) ၏ ဦးေဆာင္မွဳနန္ ့ ပါလက္စတိုင္းေဒသမွာ ျပန္ပနာ ဂ်ဴးလူမ်ိဳးတိေျပာဆိုေရ စကားအျဖစ္ မိတ္ဆက္အသက္သြင္းလာႏိုင္ျပီးေက အစၥေရးႏိုင္ငံထူေထာင္လာေရခါ ေက်ာင္းတိမွာ သင္ၾကားပို ့ခ်ပနာ အဓိကပင္မ ဘုံရုံးသုံးဘာသာစကားတခုအျဖစ္ ျပဌါန္းႏိုင္ခစြာ ေအနိန္ ့ထက္ထိ ပင္ျဖစ္ပါေရ။
  
  ရခိုင္ရုိ ့ဘာသာစကားကေလ့ေသာ့ ေဒနိန္ ့ကာလမွာ မ်ိဳးတုံးေပ်ာက္ကြယ္လားဖို ့ စိုးရိမ္ရေရ အဆင့္ကိုေရာက္ပါ လတ္ပါေရ။ ႏွစ္ေပါင္းေထာင္နန္ ့ခ်ီပနာတည္တံ့လာေရ ေဒရခိုင္ရုိ ့ဘာသာစကားစာပီနိဂုံးခ်ဴပ္လားစြာနန္႔ ရခိုင္လူမ်ိဳး ေလ့ ကမၻာ့ျမီျပင္ထက္က ေပ်ာက္ကြယ္လားဖို ့စြာ က်ိန္းသီနိန္ပါေရ။ ကိုယ္ရုိ ့ဘာသာစကားစာပီ မေပ်ာက္ပ်က္လား ေအာင္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ရဖို ့စြာက ရခိုင္သားတိုင္း၏ မြီးရာပါ တာ၀န္၀တၱရားတခု ျဖစ္ပါလတ္ပါေရ။ ရခိုင္ စကား ကိုေျပာ ရခိုင္စာကိုရီးလို ့ ရခိုင္ျဖစ္ျခင္းကိုဂုဏ္ယူကတ္ခါမွ အဘိုးအဖီးရုိ ့လက္ဆင့္ကမ္းပီးခေရ အမြီအႏွစ္ကိုျမတ္ျမတ္
  ႏိုးႏိုးတန္ဖိုးထားရာ ေရာက္ပါဖို ့။ ေနာက္လာေနာက္သားမ်ိဳးဆက္သစ္တိကိုေလ့ရခိုင္ရုိ ့ကိုယ္ပိုင္ ယိုင္ေက်းမွဳ အစိုင္အ
  လာေကာင္းတိကို မွ်၀ီပီးလားႏိုင္ဖို ့ ကိုယ့္ရုိးရာစာပီကို ျမွင့္တင္လားပနာ သမိုင္းပီးတာ၀န္ကို ထမ္းေဆာင္ လားကတ္ ပါေမ။ ။ ။
  
  
  ခိုင္ေအာင္ေအာင္
  ၀၄၊ ၀၇၊ ၂၀၀၉